گاهي شرايطي كه در آن جرم رخ داده و اوضاع و احوال متهم به گونه‌اي است كه اعمال مجازات اصلي براي او شايد عادلانه به نظر نرسد. براي مثال گاهي مجرم انگيزه مجرمانه نداشته اما تحت تاثير اعمال و حرف‌هاي وسوسه كننده به انجام جرم تحريك شده است يا زماني كه مجرم با توجه به يك سري شرايط مانند عدم سوءپيشينه كيفري از انجام جرم اظهار پشيماني و ندامت مي‌كند. در اين موارد و مواردي از اين دست مي‌توان مجازات كيفري مجرم را كاهش داد. قانون اين اجازه را به قاضي داده است تا در صورت وجود دلايل مخففه جرم، بتواند در مجازات تخفيف دهد. از اين رو در مجله دلتا به بررسي جهات تخفيف مجازات محكومين مي‌پردازيم.
اعمال تخفيف مجازات
در ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامي به قاضي اجازه داده شده است تا در صورتي كه يكي از دلايل مخففه جرم وجود داشت، در مجازات تخفيف دهد. در مواردي كه قاضي از جهات تخفيف مجازات استفاده كرد، بايد به طور صريح اين موضوع را در حكم دادگاه قيد كند.
انواع جهات تخفيف مجازات
جهات تخفيف مجازات يا دلايل مخففه جرم كه با آنها قاضي مي‌تواند در مجازات مجرم تخفيف دهد در قانون به ترتيب زير ذكر شده است.
۱. گذشت شاكي يا مدعي خصوصي
۲. اظهارات و راهنمايي‌هاي متهم كه در شناختن شركاء و معاونان جرم و يا كشف اشيايي كه از جرم تحصيل شده است موثر باشد.
۳. اوضاع و احوالي كه متهم تحت تأثير آنها مرتكب جرم شده است از قبيل رفتار و گفتار تحريك آميز مجرم يا وجود انگيزه شرافتمندانه در ارتكاب جرم
۴. اعلام متهم قبل از تعقيب و يا اقرار او در مرحله تحقيق كه موثر در كشف جرم باشد.
۵. وضع خاص متهم و يا سابقه او
۶. اقدام يا كوشش متهم به منظور تخفيف اثرات جرم و جبران زيان ناشي از آن
در صورتيكه هر يك از اين دلايل مخففه مجازات وجود داشته باشد، مي‌شود آن را اعمال كرد و نيازي نيست تا همه اين موارد وجود داشته باشد تا قاضي بتواند در مجازات تخفيف دهد.
درخواست تخفيف مجازات بعد از صدور حكم قطعي
در مواردي كه متهمي در دادگاه محكوم شده باشد و مجازات او تعيين و اعمال شود هم شانس عفو يا تخفيف در مجازات او وجود دارد. عفو يا تخفيف مجازات محكومان توسط رئيس قوه قضاييه به مقام رهبري پيشنهاد مي‌شود. در صورت موافقت رهبري، حكم عفو از مجازات يا تخفيف در مجازات اين محكومان صادر خواهد شد.
پيشنهاد مطالعه : براي آشنايي بيشتر با مجازات‌هاي بادارنده “مجازات بازدارنده چيست و شامل چه كساني مي‌شود؟” را مطالعه كنيد.
براي مشاهده مطالب بيشتر از مجله حقوقي دلتا ديدن نماييد
گاهي شرايطي كه در آن جرم رخ داده و اوضاع و احوال متهم به گونه‌اي است كه اعمال مجازات اصلي براي او شايد عادلانه به نظر نرسد. براي مثال گاهي مجرم انگيزه مجرمانه نداشته اما تحت تاثير اعمال و حرف‌هاي وسوسه كننده به انجام جرم تحريك شده است يا زماني كه مجرم با توجه به يك سري شرايط مانند عدم سوءپيشينه كيفري از انجام جرم اظهار پشيماني و ندامت مي‌كند. در اين موارد و مواردي از اين دست مي‌توان مجازات كيفري مجرم را كاهش داد. قانون اين اجازه را به قاضي داده است تا در صورت وجود دلايل مخففه جرم، بتواند در مجازات تخفيف دهد. از اين رو در مجله دلتا به بررسي جهات تخفيف مجازات محكومين مي‌پردازيم.
اعمال تخفيف مجازات
در ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامي به قاضي اجازه داده شده است تا در صورتي كه يكي از دلايل مخففه جرم وجود داشت، در مجازات تخفيف دهد. در مواردي كه قاضي از جهات تخفيف مجازات استفاده كرد، بايد به طور صريح اين موضوع را در حكم دادگاه قيد كند.
انواع جهات تخفيف مجازات
جهات تخفيف مجازات يا دلايل مخففه جرم كه با آنها قاضي مي‌تواند در مجازات مجرم تخفيف دهد در قانون به ترتيب زير ذكر شده است.
۱. گذشت شاكي يا مدعي خصوصي
۲. اظهارات و راهنمايي‌هاي متهم كه در شناختن شركاء و معاونان جرم و يا كشف اشيايي كه از جرم تحصيل شده است موثر باشد.
۳. اوضاع و احوالي كه متهم تحت تأثير آنها مرتكب جرم شده است از قبيل رفتار و گفتار تحريك آميز مجرم يا وجود انگيزه شرافتمندانه در ارتكاب جرم
۴. اعلام متهم قبل از تعقيب و يا اقرار او در مرحله تحقيق كه موثر در كشف جرم باشد.
۵. وضع خاص متهم و يا سابقه او
۶. اقدام يا كوشش متهم به منظور تخفيف اثرات جرم و جبران زيان ناشي از آن
در صورتيكه هر يك از اين دلايل مخففه مجازات وجود داشته باشد، مي‌شود آن را اعمال كرد و نيازي نيست تا همه اين موارد وجود داشته باشد تا قاضي بتواند در مجازات تخفيف دهد.
درخواست تخفيف مجازات بعد از صدور حكم قطعي
در مواردي كه متهمي در دادگاه محكوم شده باشد و مجازات او تعيين و اعمال شود هم شانس عفو يا تخفيف در مجازات او وجود دارد. عفو يا تخفيف مجازات محكومان توسط رئيس قوه قضاييه به مقام رهبري پيشنهاد مي‌شود. در صورت موافقت رهبري، حكم عفو از مجازات يا تخفيف در مجازات اين محكومان صادر خواهد شد.
پيشنهاد مطالعه : براي آشنايي بيشتر با مجازات‌هاي بادارنده “مجازات بازدارنده چيست و شامل چه كساني مي‌شود؟” را مطالعه كنيد.
براي مشاهده مطالب بيشتر از مجله حقوقي دلتا ديدن نماييد
۶ مدل فرش شیک و خاص در چیدمان آشپزخانه