مسجد سلطان احمد به سبب كاشيهاي آبي رنگ و جذاب درون ساختمانش، به مسجد آبي نيز معروف است. در كنار كاشيهاي آبي رنگ، اين مسجد يك ويژگي برجسته ديگر نيز دارد و آن وجود ۶ مناره در مسجد است. امروزه مسجد آبي نه فقط در كشور تركيه، كه در دنيا يكي از خاصترين مساجد قلمداد ميشود. مجله دلتا را با معرفي مسجد سلطان احمد استانبول يكي از مساجد زيباي دنيا ورق بزنيد.
نماي خارجي و فوقالعاده اين مسجد شامل ۵ گنبد، با آرايشي آبشارگونه است كه هشت گنبد كوچكتر در اطراف آن به چشم ميخورد. فضاي داخلي مسجد آبي بسيار وسيع است و حياطي نيز به همين وسعت در خارج از بنا ديده ميشود. دورتادور حياط نيز رواقهاي بسياري به چشم ميخورد كه به صورت قرينه ساخته شدهاند. اگر در اطراف اين مسجد گشتي بزنيد مقبره سلطان احمد را در قسمت شمالي ساختمان و درست روبهروي پاركي به همين نام خواهيد ديد.
معماري
نقطه اوج معماري عثماني را در مسجد سلطان احمد استانبول خواهيد ديد. گنبدهاي آبشاري، تقارن زيبا و طاقهاي پي در پي، منارهها و كاشيهاي آبي درون مسجد، از هر لحاظ خاص و منحصر به فرد است. در ساخت اين مسجد از طراحي سازهاي بيزانسي مانند اياصوفيه الهام گرفته شده و بنابراين بيدليل نيست كه از مسجد سلطان احمد به عنوان چشمگيرترين مسجد تاريخي كشور تركيه ياد ميشود.
معماري مسجد سلطان احمد را هنرمندي به نام «محمد آقا صدفكار» (Sedefkâr Mehmed Ağa) به عهده داشته است. او كه شاگرد معمار سنان بود، ايدههاي هنرمندانه استادش را با استعداد خود تركيب كرد و براي ساخت مسجدي وسيع، باابهت و باشكوه دست به كار شد.
مناره ها
اولين مسجدي كه با ۶ مناره در تركيه ساخته شد، مسجد سلطان احمد بود. البته اين اقدام گريبان سلطان احمد اول را گرفت و باعث شد تا بسياري او را مورد انتقاد و هجمه خود قرار دهند؛ چرا كه تا آن زمان تنها مسجدي كه ۶ مناره داشت، مسجد الحرام در مكه بود. البته طولي نكشيد كه سلطان احمد اين مشكل را به سادگي حل كرد و فرمان داد تا براي مسجد الحرام يك مناره جديد بسازند.
با نگاهي به طرح مستطيلي مسجد آبي متوجه خواهيد شد، چهار مناره در چهار گوشه بنا ديده ميشود و دو مناره ديگر در ميان آنها قرار گرفتهاند. هر يك از منارههاي اطراف گنبد را كه برانداز كنيد، سازهاي ستوني و مدادي خواهيد ديد كه سه بالكن دارند؛ اما اين موضوع درباره منارههاي انتهاي حياط صدق نميكند و بر روي اين دو مناره تنها دو بالكن به چشم ميخورد. دليل اين موضوع ساده است چرا كه در گذشته موذن مسجد مجبور بود روزي ۵ بار از اين منارهها بالا و پايين برود و به اين ترتيب، كاهش تعداد بالكنها، كار او را آسانتر ميكرد.
پنجره هاي رنگي و سقف باشكوه
در وسط مسجد بايستيد و به آرامي چرخي بزنيد و ۲۶۰ پنجره اُرُسي و رنگارنگ سلطان احمد را تماشا كنيد. اين تعداد پنجره از آن روست كه نور داخل شبستان به بهترين وجه ممكن تامين شود. در هر نيم طاق، ۵ پنجره به چشم ميخورد كه برخي از آن ها شيشه ندارند و تنها به شكل پنجره ساخته شدهاند. حالا بنشينيد و براي دقايقي با آرامش تمام سقف مسجد را ببينيد. گنبدي در ميان و چهار نيمگنبد در اطراف به چشم ميخورند كه تزيينات گنبد مياني به وضوح از ديگران متمايز است و در پايين به نواري آبي رنگ و جذاب آراسته شده است.
خوشنويسيها
خوشنويسيهاي داخل مسجد از آيات قرآن گرفته شدهاند و اثري از سيد كاظم گُبَري، يكي از بهترين خوش نويسان قرن هفدهم است. خوشنويسي ها را در نقاط و بخشهاي مختلفي از مسجد آبي مي توانيد مشاهده كنيد؛ از كاشيها گرفته تا حاشيه پنجرههاي قدي مسجد همگي به اين آثار هنري مزين شدهاند. همچنين لوح هايي بر روي ديوارهاي مسجد سلطان احمد ديده ميشود كه مزين به آيات قرآن مجيد و اسامي سلاطين عثماني است.
كاشيكاري و شيشه هاي رنگي
بخش متمايز كاشيهاي مسجد سلطان احمد، درست از ميانه سازه به چشم ميخورد، جايي كه نگاه ها را خيره ميكند و انسان را انگشت به دهان نگاه ميدارد. تكرار رقصان و موزون طرحها و رنگهاي كاشيهاي ايزنيكي شكوه خارق العاده به فضاي دروني مسجد ميبخشد و طيفي از رنگهاي درخشان و جذابي چون آبي، فيروزه اي و سبز را به نمايش ميگذارد.
پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي بيشتر با مساجد مشهور ايران و جهان “نيشابور و اولين مسجد چوبي جهان” را مطالعه كنيد.
مسجد سلطان احمد به سبب كاشيهاي آبي رنگ و جذاب درون ساختمانش، به مسجد آبي نيز معروف است. در كنار كاشيهاي آبي رنگ، اين مسجد يك ويژگي برجسته ديگر نيز دارد و آن وجود ۶ مناره در مسجد است. امروزه مسجد آبي نه فقط در كشور تركيه، كه در دنيا يكي از خاصترين مساجد قلمداد ميشود. مجله دلتا را با معرفي مسجد سلطان احمد استانبول يكي از مساجد زيباي دنيا ورق بزنيد.
نماي خارجي و فوقالعاده اين مسجد شامل ۵ گنبد، با آرايشي آبشارگونه است كه هشت گنبد كوچكتر در اطراف آن به چشم ميخورد. فضاي داخلي مسجد آبي بسيار وسيع است و حياطي نيز به همين وسعت در خارج از بنا ديده ميشود. دورتادور حياط نيز رواقهاي بسياري به چشم ميخورد كه به صورت قرينه ساخته شدهاند. اگر در اطراف اين مسجد گشتي بزنيد مقبره سلطان احمد را در قسمت شمالي ساختمان و درست روبهروي پاركي به همين نام خواهيد ديد.
معماري
نقطه اوج معماري عثماني را در مسجد سلطان احمد استانبول خواهيد ديد. گنبدهاي آبشاري، تقارن زيبا و طاقهاي پي در پي، منارهها و كاشيهاي آبي درون مسجد، از هر لحاظ خاص و منحصر به فرد است. در ساخت اين مسجد از طراحي سازهاي بيزانسي مانند اياصوفيه الهام گرفته شده و بنابراين بيدليل نيست كه از مسجد سلطان احمد به عنوان چشمگيرترين مسجد تاريخي كشور تركيه ياد ميشود.
معماري مسجد سلطان احمد را هنرمندي به نام «محمد آقا صدفكار» (Sedefkâr Mehmed Ağa) به عهده داشته است. او كه شاگرد معمار سنان بود، ايدههاي هنرمندانه استادش را با استعداد خود تركيب كرد و براي ساخت مسجدي وسيع، باابهت و باشكوه دست به كار شد.
مناره ها
اولين مسجدي كه با ۶ مناره در تركيه ساخته شد، مسجد سلطان احمد بود. البته اين اقدام گريبان سلطان احمد اول را گرفت و باعث شد تا بسياري او را مورد انتقاد و هجمه خود قرار دهند؛ چرا كه تا آن زمان تنها مسجدي كه ۶ مناره داشت، مسجد الحرام در مكه بود. البته طولي نكشيد كه سلطان احمد اين مشكل را به سادگي حل كرد و فرمان داد تا براي مسجد الحرام يك مناره جديد بسازند.
با نگاهي به طرح مستطيلي مسجد آبي متوجه خواهيد شد، چهار مناره در چهار گوشه بنا ديده ميشود و دو مناره ديگر در ميان آنها قرار گرفتهاند. هر يك از منارههاي اطراف گنبد را كه برانداز كنيد، سازهاي ستوني و مدادي خواهيد ديد كه سه بالكن دارند؛ اما اين موضوع درباره منارههاي انتهاي حياط صدق نميكند و بر روي اين دو مناره تنها دو بالكن به چشم ميخورد. دليل اين موضوع ساده است چرا كه در گذشته موذن مسجد مجبور بود روزي ۵ بار از اين منارهها بالا و پايين برود و به اين ترتيب، كاهش تعداد بالكنها، كار او را آسانتر ميكرد.
پنجره هاي رنگي و سقف باشكوه
در وسط مسجد بايستيد و به آرامي چرخي بزنيد و ۲۶۰ پنجره اُرُسي و رنگارنگ سلطان احمد را تماشا كنيد. اين تعداد پنجره از آن روست كه نور داخل شبستان به بهترين وجه ممكن تامين شود. در هر نيم طاق، ۵ پنجره به چشم ميخورد كه برخي از آن ها شيشه ندارند و تنها به شكل پنجره ساخته شدهاند. حالا بنشينيد و براي دقايقي با آرامش تمام سقف مسجد را ببينيد. گنبدي در ميان و چهار نيمگنبد در اطراف به چشم ميخورند كه تزيينات گنبد مياني به وضوح از ديگران متمايز است و در پايين به نواري آبي رنگ و جذاب آراسته شده است.
خوشنويسيها
خوشنويسيهاي داخل مسجد از آيات قرآن گرفته شدهاند و اثري از سيد كاظم گُبَري، يكي از بهترين خوش نويسان قرن هفدهم است. خوشنويسي ها را در نقاط و بخشهاي مختلفي از مسجد آبي مي توانيد مشاهده كنيد؛ از كاشيها گرفته تا حاشيه پنجرههاي قدي مسجد همگي به اين آثار هنري مزين شدهاند. همچنين لوح هايي بر روي ديوارهاي مسجد سلطان احمد ديده ميشود كه مزين به آيات قرآن مجيد و اسامي سلاطين عثماني است.
كاشيكاري و شيشه هاي رنگي
بخش متمايز كاشيهاي مسجد سلطان احمد، درست از ميانه سازه به چشم ميخورد، جايي كه نگاه ها را خيره ميكند و انسان را انگشت به دهان نگاه ميدارد. تكرار رقصان و موزون طرحها و رنگهاي كاشيهاي ايزنيكي شكوه خارق العاده به فضاي دروني مسجد ميبخشد و طيفي از رنگهاي درخشان و جذابي چون آبي، فيروزه اي و سبز را به نمايش ميگذارد.
پيشنهاد مطالعه: براي آشنايي بيشتر با مساجد مشهور ايران و جهان “نيشابور و اولين مسجد چوبي جهان” را مطالعه كنيد.